Huldeblyk aan Koos Delport 1934–2025  deur Koos Marais (AFO voorsitter)

Koos Delport, AFO se mees senior lid, is op 9 September 1934 op die plaas Kromdraai in die Vredefortkoepel gebore. Van kleins af het hy ’n fyn oog vir detail en vir die natuur gehad—’n gawe wat hy sy hele lewe sou koester. As jong man in Potchefstroom en later aan die Witwatersrand Tegniese Kollege werk hy hard genoeg om in 1957 sy eerste kamera te koop: ’n Yashica twee-en-’n-kwart-duim Twin Reflex vir die reuse som van twaalf pond. Dit sou die eerste tree wees in ’n roemryke loopbaan as amateurfotograaf.

Die jong Koos het gou besef fotografie is meer as net ’n stokperdjie. Hy koop donkerkamertoerusting in Upington, laat dit per spoor na Virginia vervoer, en begin sy eie films ontwikkel. Die proses betower hom. Die kuns van lig en tyd raak sy lewenspassie.

In daardie tyd vang nog iets anders sy oog: ’n mooi jong meisie, Katie, voormalige hoofmeisie van Virginia se Hentie Cilliers Hoërskool. Op 19 Desember 1959 trou hulle, en al verander die kameras van Yashica tot Asahi Pentax tot digitale tegnologie, bly Katie vir altyd.

Sy liefde vir die natuur en veral die Kalahari het in 1962 begin, toe hy en Francois Maré vir die eerste keer die lang grondpad na Twee Rivieren aandurf. Laat die aand, moeg en vol verwagting, staan Joep le Riche, die Parkhoof, skielik voor hulle. Hy maak self die hek oop, gee vir hulle ’n rondawel, en maak seker hulle word die hele week soos eregaste behandel. Dit was die begin van ’n lewenslange band met die Kalahari—’n landskap wat deel van Koos se siel sou word.

Koos het later vriende geraak met beide Joep, Stoffel en Elias le Riche. Hy het gereeld in die park rondgery, vroegoggend met sy kamera, en wanneer hy ontbyt by ’n piekniekplek wou maak, het Stoffel soms eers die tafel vir hom skoongevee met sy eie hande. Al het Koos die uitsonderlike toestemming gehad om soms van die gebaande weë af te ry, het hy dit nooit misbruik nie. Toe ’n jong veldwagter hom een dag wel ’n boete van R50 gee, het hy dit stil en waardig betaal. Jare later, tydens ’n PSSA-kongres, het Elias le Riche voor ’n hele gehoor opgestaan, hom gelukgewens en daardie R50 simbolies aan hom terugbetaal—’n erkenning aan ’n man wat vir dekades ’n ambassadeur vir die Kalahari was.

Koos se fotografie het hom ver en wyd geneem: Gorongosa in Mosambiek, Namibië se halfmensplante, Etosha se witwêreld. Daar was ‘n dramatiese noodlanding op Kakamas en ‘n nagvlug na Noordoewer wat iets van sy durf, uithouvermoë, en ‘n onblusbare soeke na die perfekte beeld vertel. Terug op Lanseria, ná ’n rowwe landing, klim hy met ’n paar kosbare rolletjies film uit—“alles die moeite werd,” het hy altyd gesê.

By AFO het Koos sy tuiste gevind. Hy sluit in 1974 aan, dien vir jare op die bestuur, en word vier keer voorsitter. Hy lei die eerste drie AFO-salonne. Hy word in 1983 tot lewenslange erelid benoem en in 2000 as AFO se eerste Grootmeester vereer. Tot 2010 neem hy aktief elke maand deel, altyd met nederigheid, altyd bereid om te leer en te help.

Internasionaal het hy ook gespog: APSSA (1975), FPSSA (1977), MPSSA (2003), nog APSSA’s en FPSSA’s in monochroom en digitaal, en die gesogte 5th Star Nature van die PSA. Hy het 21 silwermedaljes verower—“Best of Show” in elke salon. In 1985 is hy aangewys as Agfa se Wildlewe Fotograaf van die Jaar. In 2001 ontvang hy die FIAP-honneurs van Europa. Maar vir Koos was die eerbewyse nooit die doel nie—dit was bloot byprodukte van ’n lewe gewy aan lig, land en liefde.

Sy grootste trots was sy rol in drie PSSA-kongresse, waarvan twee op Twee Rivieren aangebied is. Tydens een kongres lewer hy ’n volle dag se werkswinkel oor die Kalahari, voëls en soogdiere. Die gehoor staan spontaan op vir ’n staande applous—iets wat niemand wat daar was ooit vergeet het nie.

Vir Koos was sy foto’s belangrik; maar sy mense was nóg belangriker. Hy het altyd gesê die diepste voetspore in sy lewe is dié van sy vriende. Met AFO het hy nie net ’n klub gehad nie, maar ’n familie. Hy het ’n generasie fotograwe gevorm, inspireer en bemoedig. Hy het die Kalahari oopgemaak vir honderde mense se oë—en harte.

Nou neem hy sy laaste reis. Maar sy nalatenskap leef voort in elke beeld wat hy geskep het, elke storie wat hy gedeel het, elke jong fotograaf wat hy aangemoedig het en elke hart wat hy aangeraak het.

Hy laat sy vrou Katie, seun Marius, kleinkinders MP, Eliz Mari en Kobus, en agt agterkleinkinders na.

Koos Delport: meester van lig, vriend van die Kalahari, en ’n ware gentleman.
Mag sy herinnering lank en helder voortskyn.

​